Kalaha /Mancala

Data ostatniej modyfikacji:
2015-10-7
Autor recenzji: 
Renata Boszko
nauczycielka matematyki
Wydawca: 

TACTIC
Nelostuote Sp. z o.o. oddział w Polsce
al. 3 Maja 9/109a, 30-062 Kraków
tel. 693 735 774
e-mail: biuro@tactic.net
http://www.tactic.net/fp.php?lang=PL

 

Dystrybutor: 

Salonik matematyczny "Od smyka do matematyka"
ul. Racławicka 11/1B (wejście od podwórza)
53-149 Wrocław
tel. 71 361 27 41
https://matmaigry.pl/
czynne: poniedziałek–piątek, godz. 9:00–18:00

 

Typ gry: 
strategiczna
Wiek graczy: 
7+
Liczba graczy: 
2
Średni czas rozgrywki: 
20 minut
Stopień trudności, jeśli chce się grę wykonać samemu: 
1

Kalaha to jedna z setek podobnych gier typu "policz i zbij" zaliczanych do typu mancala [czytaj: mankala]. Słowo to pochodzi z języka arabskiego i oznacza "wykonać ruch". Gry tego typu znane są od 7 tysięcy lat. Spotykane były w starożytnych cywilizacjach Babilonii, Egiptu i Grecji, na co archeolodzy znaleźli wiele dowodów (dwie linie złożone z dołków znaleziono m. in. wyżłobione w skałach Erytrei i Etiopii oraz starożytnego syryjskiego miasta Aleppo, na kolumnach świątyni w Karnaku, a także na greckich wazach i malowidłach przedstawiających Ajaksa i Achillesa grających w mancalę podczas oblężenia Troi). Stamtąd rozprzestrzeniły się po całym świecie: na zachód przez Afrykę do Ameryki Północnej i Południowej, na wschód do Indii, Chin, Indonezji i Japonii oraz na północ do Europy.

 

 Wybrzeże Kości Słoniowej Wietnam 

Mimo wielu odmian w każdej mancali występują rzędy dołków oraz układane w nich ziarna, kamienie lub koraliki. Celem rozgrywki jest zebranie ich jak najwięcej, zanim przeciwnik opróżni wszystkie swoje dołki. Poszczególne gry różnią się liczbą rzędów i dołków w jednym rzędzie, zasadami wykonywania ruchów i zbijania kamieni przeciwnika. Najbardziej popularna jest obecnie wersja z dwiema liniami po 6 dołków, która także występuje pod różnymi nazwami, np. Warre w Luizjanie, Ouril na Wyspach Zielonego Przylądka, ale najbardziej rozpowszechniona jest pod nazwą Kalaha.

 

 wari (Afryka) bao (Zanzibar) 
   
 congkak (Malezja) endodoi (Kenia) 

 

Gra rozwija myślenie strategiczne, czyli umiejętność obserwacji, przewidywania ruchów przeciwnika, elastyczności i kreatywności oraz szybkiego podejmowania decyzji.

 

Skrót reguł gry: 
  • Rozgrywka toczy się na drewnianej planszy z dwunastoma małymi i dwoma większymi dołkami rozmieszczonymi w dwóch liniach po przeciwnych stronach planszy (po 6 małych zagłębień wzdłuż dłuższych i po 1 zagłębieniu na krótszym boku prostokąta).

  • Gracze siadają naprzeciw siebie nawzajem, a planszę ustawiają tak, by jej dłuższe boki znajdowały się na wprost każdego z nich. Do gracza należy linia 6 zagłębień znajdująca się bezpośrednio przed nim oraz większy dołek po prawej stronie zwany domem, bazą czy mancalą.

  • W zestawie jest także 50 szklanych paciorków. Celem gry jest zdobycie ich jak najwięcej, zanim przeciwnik opróżni wszystkie swoje dołki. Zdobyte paciorki umieszcza się w swoim dołku bazowym.

  • Grę rozpoczyna się od rozmieszczenia 48 paciorków po 4 w każdym małym dołku. Kolory koralików nie mają znaczenia, stanowią jedynie walor estetyczny. Następnie wybieramy osobę, która pierwsza wykona ruch.

  • Otwierający grę bierze wszystkie koraliki z dowolnego pola po swojej stronie planszy i zgodnie z kierunkiem ruchu przeciwnym do ruchu wskazówek zegara wkłada po jednym do czterech kolejnych dołków (w tym także do swojej bazy, ale nie wolno ich wkładać do bazy przeciwnika).

  • Jeśli ostatni z pobranych w danym ruchu korali gracz włoży do swojej bazy, to może wykonać dodatkowy ruch.

  • Jeśli ostatni z pobranych korali gracz włoży do pustego dołka po swojej stronie, to zabiera ten koralik i opróżnia sąsiadujące z tym dołkiem pole po stronie przeciwnika, a zdobyte w ten sposób kamienie wkłada do swojej bazy.

  • Kolejne ruchy gracze wykonują na przemian według analogicznych zasad.
  • Gra się kończy, kiedy jeden z zawodników opróżni swoje dołki. Jego przeciwnik zbiera wtedy wszystkie koraliki ze swoich pól i umieszcza w swojej bazie. Gracz, który zgromadził więcej koralików, wygrywa.

   

Strategia: 

Warto tak rozpalnować ruchy, by nie opróżnić swoich dołków, dopóki po stronie przeciwnika znajduje się jeszcze sporo koralików, trzeba bowiem pamiętać, że w momencie zakończenia gry przełoży on wszystkie te koraliki do swojej bazy i zwiększy liczbę zdobytych przez siebie punktów.

 

Powrót na górę strony